A iliri herufi yo lufwabe

Abagingi. Lino gambo liliri mu bwingi. Igambo ililiri mu buguma liliri : Umugingi. Umugingi aliri mundu umusimbahwa no kushagwa higulu lyi'gambo lyage na ginsi kwa'limubonwa na'bandi bandu.

Abashasi

Amagala

Amahasha baliri bana babiri abamubutwa lusiku luguma ku nina muguma.

Amaji

Amalanga kiliri kihande kw'itwe ikiliri imbere.

Amaziiko

Amerika

Australie

Ayivugwe liliri ziina lyo'mundu mu Kifuliiru. Lino liliri ziina ilimuyinikwa abana abagweti ababusi abali mu bwemeere bw'Igambo lya Rurema. Lishaaziri mu mw'iagambo ukuyivuga. Yumwo munashagage namwo igambo bwivuge kandi li ubwivuge. Byo bitumiri haliri abandi abamuyinikwa iziina lya Bwivuge.

B, iliri herufi ya kabiri mu lufwabe. Mu Kifuliiru ino herufi inatamudetwa nga ngisi kwo iliri muyandikwa haliko imukolesibwa mu kuyandika na mu kuganuula nga BH. Kwo kudeta ukugideta kumuba nga kudeta utaganakaniriza bweneene ululimi.

Bibiliya

Bitaabo

Ibitondola byo’mundu biliri bihande bihamu bihamu ibigiziri umundu.

Bugale

​

Bulaya

Bushokwe kaliri kaya ke' Bufuliiru.

Buvira, Uvira

D iliri herufi yo'lufwabe lwe'Kifuliiru

Fuuvi nzira nyina. Mwana ukafwirwa na nina.

Fuuvi nzira yishe. Mwana ukafwirwa na yishe.

Gambo

Ibufuliiru, haliri handu ahaliri mu Kihugo kye Congo, Congo RDC, mu province ye' Sud-Kivu, mu Territoire ye BUvira.

Ifuuvi, aliri mwana ukafwirwa na'babusi.

Igambo

Ikigandaaro

Ikigonia-hala

Ikimaka

Ikina-bwenge kiliri kyuma ikikole mu buhinga buhyahya ikigweeti ukundu kulebe kwotwngahamagala ubwenge. Kigweeti ibihimba bishatu bwenene. Hokuyandikira, hokuyerekana ne bili mugikolesa ibitamuboneka.

Ikinabwenge kiliri kyuma kyo'buhinga buhyahya ikiri mugwasa umundu ukukola ibindu bingi. Angayandika, angalola ibinguza, ne'bindi bingi.

Ikindu

Ikindu kilebe kiliri kindu kyokyoshi kilya

Ikirunda aliri mundu kera uwafwa.

Ikyangeesa kya’mabiihe

​

Indalo haliri handu ho bamulima

​

Iradiyo

Itwe kiliri kihande kyo'mwego gwo'mundu ikiliri kigulu bwenene. Kigizirwi ne'bindi bihande bini bini bingi: Amasu, amatwiri, akanwa, akaledu, ibisike, ingohe,...

​

​

Kifuliiru iliri ndeto imuganulwa na'bandu abamuhamagalwa Bafuliiru. Iliri ndeto mbamu na ngale. Iliri mu ndeto mbamu izimuganulwa mu Territoire yooshi ye Bufuliiru. Imuganulwa bwenene Ibufuliiru na'handi hooshi ne'Mahanga.

Ikigundu kyo kiti kandi li ikindu ikimushaga kwohe imikonde

Kihugo. Lino gambo ligweeti ukwingi twangalideta. Haliri ikihugo kiguma naho, kandi li ikihugo ukudeta hano hashi ly'izuba.

Kirongoozi aliri mundu utwaziri kandi li uli kutwaazi bwe kindu. Agatwaala amasomo kandi li ikindi kindu kyooshi.

Kisike

Kubula umundu

Kudeka. Kideka ibyokulya kandi li ibindi bindu byo byooshi

Kudeta

Kufula

Kufwa. Ukufwa kuli kutera ubugumana. Umundu atamukideta, atamuba akikweti umuka gwa'bagumana.

Kufwirwa

Kugandanika

Kuheta

Kukaraba

Kukombeka, kuliri kulisa umwana mwanuke.

Kukuya-kuya, kulera bwija abana

Kulera

Kurongoora

Kushata

Kushona. Lino gambo lyangakola kubiri. Ukushona ku kindu no kushona umwambalwa. 1. Ukushona ku kindu kuli kugenda higulu lya yikyo kindu kandi li ukukihagala ko. Ukushona umwambalwa kuli kuziba ubutule kandi li amatule ku yugo mwambalwa kadni li ikiindi kindu kyoshi ikitulisiri.

Kushonooka. Ukushonooka liliri gambo ilihushini no kushona. Ukushonoka ku kindu kuli kukishagako, kuli kumanuka ku kiindu. Umundu angashonooka. Ne kindi kindu kyoshi kyangashonooka ku kindu kistashoniiri kohe.

Kuyandika

Kuyigiriza

Kuyigiriza ulusimbahwa

Kuyikumba

Kuyimba

Kuyoza kuliri kuhereza umwana amabere ga nina, kyo'kyokulwa umwana amulya ku kyanya amuba atazi kula ukudeta kwo atondeeze ukulya ibyokulya bikomu.

Kuzaata. Ukuzaata kuli kushaga ho mundu aliri, ukuyegera na'magagulu ku mundu mugumana, kandi li ukukoleesa amaboko ku mundu ugweeti ubulema.

Kuziika. Ukuziika kuli kubika ikindu kandi li umundu uwafwa mw'idaho. Bamuziika uwafwa.

Kuzika. Ukuzika kuli kudumbukira mu maji. Uwazika ungahera mo kandi li agashaga mo.

Magoloovi. Lino gambo lyo liguma no kudeta Amaji.

Mahinga lubanda

Amalanga kiliri kihande ky'itwe ikimuboneka ukushagira ho mushaku gutonderiri ukuhisa ku kaledu.

Mufuliiru. Umufuliiru aliri mundu we'Bufuliiru.

Muhyani

Mukuba

Mulezi

Mushaano kandi li umushano. Umushano gumushaga mu muumbati muhule. Bamuhuula umumbati uguyumiri. Yugwo muumbati uguyumiri gumuberangirwa amaduudu kandi li iduudu. Yago maduudu maliri mu kwingi. Kyangaba kivunde kandi li katwije kandi li kabengwa. Bamali huula, banaashebe, munashagaage umushaano. Mu kayungiro, ibimusigala bimuba bishekesheke.

Mushiiha

Naburisirongo

Namufwire. Uwafwirwa no'mundu. Uno angaba mushosi kandi li mukazi.

Namuyehuulo

Ndeto. Indeto kiliri kindu ikimwagaasa abandu kandi li ngisi kyoshi ikyanganula ukudeta.

Shalalo

She-baana aliri umukulu we banga. Yishe w'abana.

Shengero

Ubuhinge iliri ndalo ndime. Indalo yo kera balima

Ubulalwe kuliri kundu umundu amuba mulalwe. Umundu uwashinga ukulaluka kwo kudetwa ayishinga ubulalwe.

​

​

Ubuuko iliri myaazi ikalenga.

Ubwitegeereze

​

Ukudetera, lino gambo lidesiri kubiri: 1. ingoko imudetera
kyanya ikola igatera. 2. Ukudetera umundu, kuliri kumutabaala

​

​

Ukukola kuliri kugira imikolwa. umundu angakola imikolwa ya kwingi kwingi. Ukukolera Rurema. Ukukolera ugundi mundu, ...